Diagnostyka i leczenie zaburzeń rytmu serca (arytmii)

Zaburzenia rytmu serca (arytmie) mogą być niebezpieczne. Dlatego zawsze trzeba sprawdzić, jaka jest ich przyczyna.

Zdrowe serce bije w spoczynku od 60 do 90 razy na minutę i powoli przyspiesza, kiedy podejmujemy wysiłek oraz pod wpływem emocji czy stresu. Zawsze powinno bić równo i miarowo. Normalnie nie odczuwamy bicia serca.

KOŁATANIE SERCA
Jest pierwszym sygnałem, że serce pracuje nieprawidłowo. Gdy skarżymy się, że serce:

  • nagle zaczyna “kołatać w piersi”
  • bije niemiarowo
  • bije szybko, jakby miało “wyskoczyć z piersi”
  • odczuwamy “przeskakiwanie” czy “zawieszanie się” serca

Nie warto zwlekać z wizytą u lekarza.

Objawy te mogą występować zarówno w dzień oraz w nocy, a także wybudzać ze snu. Często towarzyszy im:

  • kłucie lub ból w klatce piersiowej
  • ból głowy
  • uczucie duszności, gorąca i osłabienia

Zaburzenia rytmu serca mogą znacznie obniżać jakość życia, a także doprowadzić do depresji, bo niektóre arytmie wywołują przewlekły lęk. Czasem powód bywa błahy, ale może być to poważna sytuacja zagrażająca życiu.

Nie wolno lekceważyć niepokojących objawów, jakie wysyła organizm.

ARYTMIE

Kołatanie serca najczęściej jest spowodowane zaburzeniem pracy serca polegającym na jego przyśpieszeniu, zwolnieniu lub nieregularności. Może pojawiać się okresowo lub być długotrwałe.

Dodatkowe pobudzenia serca
To najczęściej występujące zaburzenie pracy serca. Jest to stan, kiedy po prawidłowym skurczu przedsionków lub komór następuje dodatkowy skurcz. Najczęściej daje to objawy nieregularności pracy serca i nagłej przerwy w jego pracy. Jeśli takich dodatkowych pobudzeń jest mało jest to arytmia łagodna. Czasem tych pobudzeń może być kilkaset do kilku tysięcy dziennie, co wymaga intensywnego leczenia.

Częstoskurcze
Częstoskurcz (tachykardia) to szybki rytm serca o częstotliwości > 100/min. Istnieje wiele różnych częstoskurczów. Niektóre z nich mogą być łagodne, nie zagrażające życiu ale zmniejszające jego komfort. Inne z kolei są bardzo niebezpieczne i mogą prowadzić do nagłego zatrzymania akcji serca.

Migotanie przedsionków
Migotanie przedsionków jest drugą najczęstszą arytmią polegającą na bardzo szybkim i chaotycznym pobudzaniu przedsionków serca.
Arytmia ta niesie ze sobą negatywne konsekwencje. Umieralność wśród osób z migotaniem przedsionków jest prawie dwa razy większa niż u osób z prawidłowym rytmem serca. Brak ruchliwości przedsionka powoduje, że przepływ krwi we wszystkich narządach obniża się o około 10-30 proc. Ponadto zaburzony przepływ krwi powoduje, że tworzą się zakrzepy. Jeśli kawałek skrzepliny się oderwie grozi to wystąpieniem udaru mózgu.
Ta arytmia jest ogromnym problemem medycznym. Mamy mało skutecznych leków, które kontrolują rytm serca lub pozwalają go przywrócić i skutecznie utrzymać. Skuteczność leków sięga około 30%. Mają one też wiele działań ubocznych co praktycznie uniemożliwia ich długotrwałe stosowanie. Obecnie najbardziej skuteczną metodą leczenia migotania przedsionków jest zabieg zwany ablacją o skuteczności sięgającej nawet 80%.

POZASERCOWE PRZYCZYNY KOŁATANIA SERCA

Najczęstsze przyczyny poza chorobą serca prowadzące do uczucia kołatania to:

  • choroby tarczycy
  • zaburzenia jonowe (elektrolitowe)
  • choroby płuc
  • niedokrwistość
  • guzy czynne hormonalnie

W wielu przypadkach występowaniu arytmii można zapobiec lub znacznie poprawić jakość życia, wcześnie rozpoznając przyczynę nierytmicznej pracy serca.
Nie warto leczyć się na własną rękę! Najważniejsze są wizyta u kardiologa i skuteczna diagnostyka.

ROZPOZNANIE ARYTMII

Rozpoznanie zaburzeń rytmu serca często nie jest łatwe. Jedynym badaniem, które może zobrazować jego występowanie jest EKG. Problem polega jednak na tym, że nie wiadomo, kiedy ono nastąpi. Dlatego najlepiej jest zrobić badanie specjalnym urządzeniem, które dokonuje pomiaru EKG przez całą dobę lub kilka dni. Ponadto na podstawie EKG lekarz jest w stanie zobaczyć jak szybko bije nam serce, czy impulsy elektryczne są generowane w odpowiednim miejscu. EKG dostarcza też informacji o budowie serca np. jego przeroście i o niedokrwieniu serca.

W celu postawienia diagnozy arytmii lekarz wykona:

  • Podstawowe badanie kardiologiczne (osłuchiwanie serca, pomiar tętna i ciśnienia tętniczego)
  • Standardowe badanie EKG
  • Ciągłe monitorowanie akcji serca (nawet do 7 dni) za pomocą urządzenia przenośnego- tzw. Holtera EKG

oraz w razie potrzeby

  • Wysiłkowe badanie EKG (próba wysiłkowa)
  • Inwazyjne badanie elektrofizjologiczne serca (EPS)
  • Badanie echokardiograficzne (USG serca)

Holter EKG polega na noszeniu przez określony czas miniaturowego aparatu podłączonego przewodami do samoprzylepnych elektrod rozmieszczonych na klatce piersiowej. Badanie to umożliwia ocenę rytmu serca oraz licznych zaburzeń, które pojawiają się rzadko i trwają na tyle krótko, że nie udaje się ich ocenić za pomocą standardowego EKG. Zapis czynności serca jest rejestrowany przez urządzenie, które pacjent stale nosi przy sobie (najczęściej przyczepione do paska). Podczas badania nie mamy specjalnych ograniczeń – powinniśmy funkcjonować jak najbardziej normalnie, tak jakby holtera nie było – pracować, być aktywnym fizycznie. Urządzenie nosimy również w nocy. Jedynym ograniczeniem jest brak możliwości kąpieli.

LECZENIE ARYTMII

Sposób w jaki można uregulować rytmu serca zależy od przyczyn jego zaburzenia.
Czasem wystarczy jedynie leczenie za pomocą leków, które regulują pracę serca i “pilnują”, by nie traciło rytmu. Ale czasem konieczna jest diagnostyka i leczenie połączone z pobytem w szpitalu

KARDIOWERSJA ELEKTRYCZNA
Wyładowanie elektryczne na klatce piersiowej pacjenta poprzez specjalne elektrody przywraca właściwą sekwencję pobudzeń serca. To bardzo skuteczna metoda, skuteczniejsza niż wiele metod farmakologicznych. Przeprowadzana jest w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym i wiąże sie z kilkugodzinnym pobytem w szpitalu.

BADANIE ELEKTROFIZJOLOGICZNE I ABLACJA
Jest to inwazyjne badanie czynności serca. Niektóre uporczywe zaburzenia rytmu serca wymagają wykonania tego badania w celu ustalenia ich pochodzenia. Umożliwia to wybór najlepszej metody leczenia: zachowawczego (tabletki) lub wykonania ablacji. Badanie polega na wprowadzeniu elektrod do wnętrza serca poprzez żyły udowe (okolica pachwin). Następnie wykonuje się stymulację serca odpowiednio dobranymi pobudzeniami elektrycznymi sterowanymi przez komputer. Poprzez stymulację próbuje się wyzwolić arytmie, które występują podczas codziennego życia . Analiza otrzymanych wyników pozwala na ocenę działania serca oraz na dokładną ocenę lokalizacji częstoskurczu. Badanie wiąże się z jednodniowym pobytem w szpitalu. Badanie wykonywane jest w pracowni elektrofizjologii w znieczuleniu miejscowym. Całość badania jest kontrolowana pod niskoenergetyczną aparaturą rentgenowską.

Do tego badania może zakwalifikować pacjenta jedynie kardiolog.

Ablacja wykonywana jest bezpośrednio po zakończeniu badania elektrofizjologicznego. Jest to zabieg, którego celem jest usunięcie z serca ogniska/ognisk lub nieprawidłowych dróg przewodzenia będących źródłem arytmii. W tym celu do serca wprowadzona zostaje dodatkowa specjalna elektroda. Za jej pomocą wytwarza się niewielką bliznę w postaci punktów lub linii, blokującą przewodzenie impulsów. Końcówka elektrody podgrzewana jest przez przepływający prąd, bądź ochładzana podlenkiem azotu, w zależności od wybranej metody. Ablacja jest zabiegiem leczniczym o bardzo wysokiej skuteczności, Jest przeprowadzona jest w znieczuleniu miejscowym i trwa do kilku godzin.
Zabiegi ablacji przeprowadza zespół doświadczonych kardiologów-elektrofizjologów.

DO DYSPOZYCJI

Nasza recepcja pozostaje stale do Państwa pełnej dyspozycji mailowo i telefoniczne